http://sites.google.com/site/muammersezer2012/home
>
>
>
>> California Davis Üniversitesi Neden Kendi Alanında Dünyada Bir Numara
>> Prof. Dr. Ibrahim ORTAS, Çukurova Üniversitesi, iortas@cu.edu.tr
>>
>> UC Davis olarak bilinen üniversite çalıştığım tarım bilimlerinde dünyanın
>> bir numarası olarak biliniyor. Geçmişten beri duymuşumdur namını. Doktora
>> yapacağım zaman başvurmak istedim ancak İngiltere'den daha önce kabul
>> belgesi aldığım için gidememiştim. Ancak içimde hep bir boşluk kalmıştı.
>> Sonradan keşke bir post-doc yapsaymışım diyorum. Son Bitki Beslemem
>> Kongresine katılan çoğu seçkin kişilerin özgeçmişinde uzun bir post-doc
>> geçmişlerinin olduğunu ve çoğunun da Davis ve benzeri üniversitelerde
>> doktora sonrası araştırma yaptıklarını görünce Davis'i üniversitelilik
>> gözü ile incelemek istedim. Kısa süreliğine 2009 Ağustos 24-31 tarihleri
>> arasında katıldığım 16 Bitki Besleme Konferansı sırasında bir kaç kez
>> ziyaret etiğim California Davis üniversitesini tanımak için
>> üniversitedeki
>> birçok insana sorduğum sorulara aldığım cevaplar ve kendi gözlemlerimi
>> sizler ile paylaşmak istedim. Umarım ülkemiz üniversiteleri için yararlı
>> bir gözlem olmuştur.
>>
>> Üniversite ve Davis Kasabası Bilinçli Olarak Büyütülmüyor
>> Davis küçük bir üniversite kasabası. Kasabanın nüfusu 34 bin, 20 bini
>> öğrenci diğerleri üniversite hizmetinde çalışan hoca ve diğer ilgililer.
>> Pahalı olduğu için de fakir fukara bu bölgede yaşamıyor. Genelde gördüğüm
>> dünyadaki gelişmiş üniversiteler büyük kentlerin esi olmadan kendi küçük
>> kasaba alanında derin araştırma yapmaktadır. Davis kasabası çok
>> büyütülmüyor. Yeni tek binaya izin verilmiyor, yeni bir şey yapılacaksa
>> da
>> eskisi yıkılır yerine yapılıyormuş.
>> Üniversitede Ulaşım Bisiklet ile Yapılıyor
>> Üniversite de bu bağlamda korumaya alınmış, yapınsın bozulmasına izin
>> verilmiyor. Kampus temiz içeride gürültü yok. Öğrencilerin araba yarışı
>> ve
>> motosiklet yarışı hiç yok. Üniversite kampusuna araba ile girmek yasak.
>> Hocaların dahi arabası ile üniversiteye girmesi yasak. Ancak resmi işler
>> ve bir şeyin taşınması için kapı açılıyor. Üniversitenin içinde çok
>> sayıda
>> üniversitenin otobüsü var. Öğrenciler kullanıyor. Parasız olarak
>> öğrenciler taşınıyor. Hocalar da bedava servisten yararlanabiliyor.
>> Mütevazı bisiklet aracı öğrenci ve öğretim üyesinin hizmetinde her yerde
>> en çok bulunan atmosferi ve çevreyi kirletmeyen ulaşım aracı.
>> Üniversitenin rektörü dahi bisikleti ile geliyor. Arabası bile varsa
>> dışarıda park parasını ödediği yere park edip işine gidiyormuş. Bizdeki
>> gibi Mercedes veya benzeri sınıfta lük makam arabaları yoktur. Hocaların
>> lojmanı yok. Rektörün lojmanı yok. Herkes gibi rektör de sıradan bir
>> bilim
>> insanı olarak işine bisikleti ile geliyor, dersi olduğunda dersine
>> gidiyor. Korumasız ve korkusuz ün
>> Üniversite kampusu ihtiyaca uygun olarak inşa edilmiş yer yer yeni
>> birimler ekleniyor ancak belili bir mastır planına göre yapılıyormuş.
>> Üniversitenin İki İlgi Çeken Merkezi Kütüphane ve Kitap Satış Merkezi
>> Üniversitenin kitap satış yeri öğrencilerin bütün ihtiyaçlarını
>> karşılayacak şekilde düzenlenmiş. Ders notları, birinci, ikinci el
>> kitaplar, diğer zorunlu giderler yanında üniversitenin marka ürünleri
>> satılıyor. Üniversite kitap satış yerinin yakınında birkaç dükkân hariç
>> bizdekine benzer her bölümün altında bir kantin, üniversitenin her
>> köşesinde derme çatma kafe benzeri yiyecek içecek satan bir yer görmedim.
>> Üniversitenin en büyük özelliği kütüphanesidir. İçeriye giren çıkan
>> koltuklarının altında kitap olan öğrenciler. Kütüphanede ne kadar kitap
>> olduğunu soramadım. Ancak kısa sürede gördüğüm hatırı sayılır sayıda
>> ülkemizde hiçbir kütüphanede görmediğim kadar kitap vardı. Doğaldır ki
>> başarılı bir üniversite ancak yayın ile ayakta durabilir. Yoksa okumadan,
>> çalışmadan her halde bu düzeyde saygınlık göremezdi.
>> Yaz Okuluna Sınıfta Kalanlar Değil, Üniversiteyi Erken Bitirmek İsteyen
>> Çalışkan Öğrenciler Başvuruyor
>> Davis'i gezerken kısa süre içinde üniversiteyi tanımaya ve çalışma
>> sitemini öğrenmeye çalıştım. Yolda karşılaştığım bazı öğrencilere hem bir
>> adres sormak hem de yazın ne yaptıklarını sordum. Yaz okuluna gidiyorlar.
>> Şaka yollu sizde mi tembellerdensiniz dedim. Yok, biz bir an önce
>> bitirmek
>> istiyoruz. Bizdeki gibi dersi veremeyen veya başarısız olup yeniden dersi
>> alarak geçen değil tam tersine çalışkan ve bir an önce mezun olmak
>> isteyen
>> öğrenciler derse geliyor. Öğrenciler genel lise başarısı ve diğer sınav
>> sonuçlarına göre üniversiteye alınıyor. Son derece zor bir okul. Her
>> gelenin mezun olduğu, kalanların devreye yakınlarını ve yetkilileri
>> soktukları bir durum hiç değil. Öğrenciler lisansta iyi yetiştikleri gibi
>> sosyal olarak da öğrenciler sosyal projelerde yer alalara
>> sosyalleşiyorlar. Lisansüstü ve doktora eğitimi daha seçici. Dünyanın her
>> tarafından öğrenciler başvuruyor, Referans ve mezuniyet notu, bizdeki
>> ALES
>> benzeri sınavdan aldıkları not önemseniyor. Ancak herkesi de almıyorlar.
>> Alınacak öğrenciler
>> Öğretim Üyesi Üniversiteye Nasıl Alınıyor?
>> Üniversitenin yaklaşık 3000 öğretim üyesi varmış: tabii post-doc ve diğer
>> yüksek lisanslı araştırıcılar harç. Davis üniversitesi bilimsel olarak
>> çok
>> güçlü bir kadroya sahip. Davis öğrenci alımından tutun da akademisyen
>> alımına kadar çok seçicidirler. Öğrenci de öğretim üyesi de inanılmaz
>> ölçüde çalışıyorlar. Zamanında Davis'te bulunan ve çalışkan bir Profesör
>> hocam oradan bana yazdığı bir mektupta "burada profesörler bizden kat ve
>> kat daha fazla çalışıyorlar" dediğini hatırlıyorum.
>> Akademik aşma tamamen rekabete dayalı. Birinci koşul kendi
>> üniversitesinde
>> Doktorasını almış kişiyi almıyor. Kendi eşdeğerindeki bir üniversitede
>> doktora yapmış, birkaç post-dok deneyimi olmuş ve hatırı sayılır sayıda
>> makalesi olan, proje üretmiş kişi üniversiteye yine dosya üzerinden
>> rekabet ile alınmaktadır. Kelimenin tam anlamı ile en iyiyi almaya
>> çalışıyorlar. Mutlaka akademisyen olarak alınacak kişi bölüme ve ilgili
>> fakülteye bir seminer ile o güne kadar yaptığı bilimsel çalışmalarını ve
>> geleceğe ilişkin ön görülerini uzun uzun anlatır. Seminere katılan
>> profesörler kurulu ve diğer ilgililerin görüşü ile kişinin üniversiteye
>> bizdeki Yar. Doç kadrosuna alınması sağlanıyor. Yakın geçmişe kadar
>> Davis'te post-dok yapmış bir arkadaşım çok başarılı olmasına rağmen ve de
>> çok sayıda birinci sınıf yayını ve patenti olmasına rağmen üniversitede
>> kadro bulamadığı için devlet kurumlarında çalışmaya geçmiş.
>>
>> Profesörler Çok Ayrıcalıklı
>> Profesör olmak gerçekten çok zor muş. Çünkü maaşı önemli ölçüde artıyor.
>> Adayın hazırladığı dosya ülke içinde ve dışında o konuda en iyi 10
>> bağımsız kişiye gönderilmektedir. Bizdeki gibi hemen arkasında telefonlar
>> veya iyi çocuktur sözlerinin burada bilinmediği belirtiliyor.
>> Profesör Amerika'da ayrı bir kategoride kabul ediliyor. Üniversite
>> senatosu ağırlıklı olarak seçilmiş profesörler kurulundan oluşuyor.
>> Profesörlerin çok güçlü oldukları ve yayın sayısı yönünden çok çok
>> ileride
>> oldukları biliniyor. Gerçekten her biri kendi çapında yetenek ve
>> bilgileri
>> ile gerek yayınları ve gerekse verdikleri konferanslardan anlaşılıyor.
>> Birinci sınıf dergilerdeki yayın sayısı, atıf alma durumu, üniversiteye
>> kazandırdığı proje, getirdiği para, yetiştirdiği öğrenci, kitap ve veya
>> kitap bölümü önemsenen ölçütlerdir. Uluslararası konferanslarda CU Davis
>> üniversitesinden gelen konuşmacıların hep ilgi ile dinlendiklerini
>> biliyorum. Davis'teki profesörler ile kendi durumumu karşılaştırdığımda
>> yardımcı doçent bile olamayacağım görülüyor. Emekli hocaları o kadar
>> kendilerini bilime vermişler halen normal birer araştırmacı gibi düzenli
>> çalışıyorlar. Bizim alanda çalışan dünyaca ünü ve makalelerinin impact
>> faktörü 83 olan Emanuel Epstein yaşı 90'nın üzerinde olmasına rağmen
>> halen
>> her gün bisiklet ile ü
>>
>> Öğretim Üyeleri Denetleniyor
>> Her yıl öğretim üyeleri bağımız bir komisyon tarafından iç akreditasyon
>> niteliğinde dersleri dinlenerek not alıyorlar. Öğrenci değerlendirmesi
>> kadar üniversite içinden ve üniversite dışından gelen denetçiler hocanın
>> ders anlatma şekli, kullandığı teknikler ve öğrenci merkezli olup
>> olmadığını denetliyor. Hangi hocanın ne zaman denetleneceği de
>> bilinmiyormuş. Her öğretim üyesi her yıl çalışmalarını raporla bölüm
>> başkanına iletiyor. Bölüm başkanı hocayı odasına çağırmıyor. Kendisi veya
>> seçtiği bir heyet hoca ile 2 saat görüşerek hoca hakkında kendi raporunu
>> belirtiyor.
>> Öğretim Üyesi Maaşları Kişisel Başarıya Bağlı Olarak Değişiyor
>> Üniversitede herkesin bizde ki gibi bir sabit maaşı var. Üzerine kişinin
>> üniversite ile yaptığı anlaşma ve her yılkı başarı durumuna göre kimsenin
>> çok telaffuz etmediği farklı maaşı bulunmaktadır. Ayrıca kişinin başarısı
>> maaşın farklılaşmasında da etkin rol oynuyor. Profesör olarak bölüme
>> geldiyseniz mutlaka geldiğiniz yerden daha yüksek bir ücret talep teklifi
>> ile gelmişsinizdir. Gerisi sizin ile üniversite yöneticileri arasındaki
>> pazarlığa bağlıdır.
>> İkinci Öğretim Ek Ders Ücreti Yok, Ancak Herkesin Üniversite İle
>> Anlaşması
>> Gereği Araştırma ve Ders Verme Durumu Tespitli
>> Bizdeki gibi yayın başına ikramiye veya ek ders ikinci öğretim yerine
>> kişinin dosyası üzerinden bu durumlar telafi edilmektedir. Bunun için
>> üniversitede ikinci öğretim ve ek ders yok. İkinci öğretim bazı büyük
>> kentlerde varmış. Kalitesi yüksek üniversitelerde genelde ikinci öğretim
>> yok muş. O da üniversiteye giremeyenler için değil, çalışıp da okumak
>> isteyenler içinmiş.
>> Öğrenciler hem seçilerek alınıyor hem de belirli bir ücret ödüyorlarmış.
>> California eyaleti dışında gelen ve yabancı öğrenciden daha yüksek bir
>> ücret alınıyormuş.
>> Öğretim üyesinin üniversite ile ne oranda ders vereceği belli olduğu için
>> anlaşması kadar derse giriyor. Bunun için ek ders ücreti almıyor. Ancak
>> araştırma yapan öğretim üyelerinin maaşı ders verelerinkinden çok fazla
>> oluğu belirtildi. Genelde öğretim üyeleri, % 60 araştırma % 40 öğretme
>> veya %80 araştırma % 20 öğretmeyi tercih etikleri belirtiliyor.
>> Her Öğretim Üyesinin Belirli Bir Bütçesi Var
>> Amerika genelinde olduğu gibi bölüm bütçesi öğretim üyelerinin
>> işlevlerine
>> göre ayrılıyor. Her öğretim üyesinin dosya üzerinden başarısına göre
>> 10-100 bin dolara kadar fatura esasına göre serbest harcama parası
>> bulunuyor. Çok proje üreten, çok yayın çıkaran doğal olarak üniversite
>> bütçesinden daha çok pay alıyormuş. Her araştırıcının resmi harcama
>> kartında harcamalarını amaca uygun harcadığını göstermesi gerekiyor.
>> Dersler Nasıl İşleniyor
>> Her dönem dersler yeni baştan inceleniyor. Öğretim üyeleri ve yöneticiler
>> her dersin işleyiş mekanizması, yöntem ve değerlendirme şeklini
>> tartışarak
>> karar veriyorlar. Her öğrenci her derste mutlaka kütüphaneyi kullanarak
>> yoğun ödev hazırlığı yapmaktadır. Ödev öğrencilerin en ciddi ve zaman
>> alan
>> işlevi olarak görülüyor. Her ödev mutlaka inceleniyor ve ödev notu
>> önemsenmektedir.
>> Seminerler çok ciddi yapılıyor. Başta öğretim üyeleri olmak üzere
>> araştırma öğrencileri ve davetlilerin seminerleri önemle izlenmektedir.
>> Araştırma öğrencilerinin seminerleri kredili olduğu için her öğretim
>> üyesinin kanaati önemsenmektedir.
>> Yönetici Belirleme Şekli
>> Bölüm Başkanı açık ilanla dosya üzerinden rekabete dayalı olarak
>> belirleniyor. Bir yere bir bölüm başkanı alınacaksa gazete-dergi ve
>> uluslararası dergilerde koşulları belirlenmiş uygun aday aranır. Davis'te
>> bölüm başkanı olmak gerçekten çok zor. Ciddi bir hamallık olarak
>> değerlendiriliyor. Bölümü yönetecek, para bulacak, araştırmaları koordine
>> edecek.
>> Bölüm başkanı bir şekilde bölümün bilimsel olarak en yetkin kişisi. Çünkü
>> başkası hakkında karar veren kişi olduğu için bilimsel olarak en yetkin
>> kişidir. Bölüm başkanı her yıl bölümün stratejisini ve geleceğe ilişkin
>> stratejisini açıklar. Araştırmaları koordine eder. Bölümün bilimsel
>> işleyişi ve eğitim öğretimin sağlıklı işlemesi için çalışır. Aynı zamanda
>> bölümün bütçesini hazırlamaktan sorumludur. Bölüm başkanlığı gerçekten
>> çok
>> zor bir iş olarak anılıyor ve çoğu bilim adamı bu anlamda yönetici olmak
>> istemiyor. Çünkü bilim ve araştırma yapmak daha çok getirisi olan bir
>> işlev olarak benimsenmiş. Bizdeki gibi makam mevki sahibi olmak veya
>> lojmana girmek için bölüm başkanlığı yapılmıyor.
>> Davis'te Rektör seçimi yakında tamamlanmış. Bir bayan profesör seçilmiş.
>> Amerika üniversiteler bağımsız. Hükümet ile ilişkileri yalnızca ölçütler
>> üzerinden bütçe için görüşüyorlar. Atama formaliteden ibaret. Davis'e
>> seçilen rektörün yalnızca 16 patenti var 100'e yakın hakemli uluslararası
>> dergilerde makalesi var. Yayınları da para ile yayınlanmış üçüncü sınıf
>> ülke dergilerinde değil. Ayrıca iyi bir yönetici olduğunu ispatlamış.
>> Rektör yetki olarak bilmiyorum ancak bilimsel olarak gerçekten çok güçlü
>> kişidir. Üniversitenin bilimsel işleyişinden sorumludur. Aynı derecede
>> üniversite sekreteri anlamındaki yöneticide üniversitenin diğer idari
>> işlerinin yürütülmesinde sorumlu yeteneğini ve yöneticiliğini ispatlamış
>> diğer güçlü bir erktir.
>> Yeni Rektörün hedefi üniversiteyi ileriye atılım yapmak üzere yeniden
>> harekete geçirmekmiş.
>> Darısı ülkemizdeki üniversitelere diyelim.
>>
>> Özet olarak; Her ülkenin koşulları farklı. Davis'te ciddi ve acımasız bir
>> rekabet var, insanlar birbirlerini eziyorlar. Sistem geride kalana şans
>> tanımıyor. Öğrenciler hem başarılı hem de ciddi bir para ödüyorlar ve de
>> gerçekten sömürülüyor. Hocalar daha fazla yayın yapmış olmak için daha
>> çok
>> araştırma öğrencilerine yükleniyorlar. Sonuçta Dünya bilimine katkılarını
>> Bitki Besleme Kongresinde Afrika ve Asya'daki bitkisel üretim ile Amerika
>> ve Afrika'daki üretim ile karşılaştırıldığında bilimin önemini bir kez
>> daha görmüş oldum. CU Davis Amerika'da bir marka. Denem yanılma ile de
>> olsa üniversiteyi yönetmek için kişisel tercihten çok sistem
>> geliştirmişler. En iyi doktora öğrencisini yetiştiriyor ancak kendi
>> üniversitesinde akademik kadroya almıyorlar. Belli ki bir bildikleri var.
>> Kendi kendilerini iyi disipline etmişler. Üretme ekseni üzerine bir yapı
>> kurmuşlardır. Davis'i Davis yapan nedir dediğimde ilkeleri dediler. Kendi
>> kurallarını koymuşlar. Ve de kaliteden taviz vermemek için kurallarını
>> bozmuyor ve bozdu
>>
>> Not: Sayın Hocam, bazılarınızın e-posta adresi bir şekilde makinemdeki
>> adres listesine takılmıştır. e-posta almak istemeyenler lütfen belirtin
>> isminizi listeden çıkarırım. Şimdiden ilginize teşekkür ederim.
>> Saygılarımla
>>
>
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.